Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, trước sự biến động của cơ chế thị trường, chỉ ai có đủ sự dấn thân, tài năng cũng như niềm đam mê mới đủ sức đi hết con đường.
Dấu ấn của văn trẻ
Những năm qua, nhiều người viết trẻ đã vươn lên trở thành những tên tuổi chững chạc và gặt hái được thành công. Có thể nhắc đến một số tác giả tiêu biểu: Văn Thành Lê, Cao Nguyệt Nguyên, Hồ Huy Sơn, Trần Sang, Lữ Thị Mai, Vũ Văn Song Toàn, Lê Vũ Trường Giang, Lý Hữu Lương, Đinh Phương, Nhụy Nguyên… Nhiều gương mặt mới xuất hiện, đang kiến tạo cho mình một lối đi riêng với rất nhiều triển vọng và kỳ vọng, như: Đào Quốc Minh, Đỗ Nhật Phi, Kiều Mai Ly, Trác Diễm, Nghiêm Quốc Thanh, Lê Quang Trạng, Vĩnh Thông, Nguyễn Văn Toan, Kiều Duy Khánh...
Bên cạnh đó, các nhà văn trẻ cũng có thái độ nhập cuộc có ý thức trách nhiệm với chính trị và xã hội. Họ hầu như có mặt trong tất cả những sự kiện, biến động của đất nước. Kết quả là một số lượng dồi dào các tác phẩm đã ra đời, được độc giả mọi tầng lớp đón nhận và có tác động không nhỏ tới đời sống tinh thần xã hội.
Nhà văn Chu Lai tại lễ khai mạc Hội nghị đại biểu những người viết văn trẻ toàn quốc lần thứ IX do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức cho rằng, các nhà văn trẻ hiện nay ngoại ngữ có, kiến thức có, văn hóa có và dám viết, dám chịu trách nhiệm cho nên nhiều khi đọc văn trẻ ông thấy giật mình, kinh ngạc và khâm phục. Tuy nhiên, người viết trẻ luôn tỉnh táo trước khi nhảy xuống biển văn chương. Ông cũng đưa ra “10 liều vắc xin” dành cho người viết trẻ với đầy tâm huyết và kinh nghiệm của người đã 50 năm cầm bút.
Nhà văn Hoàng Quốc Hải đánh giá cao sự nhập cuộc của nhà văn trẻ cũng như sự nghiêm túc làm việc của các cây bút trẻ. Tuy nhiên theo nhà văn thì nhập cuộc chưa đủ mà cần phải dấn thân.
Cần đi tìm cái mới
Đánh giá về thực trạng nhà viết văn trẻ hiện nay, nhà văn Nguyễn Bình Phương - Trưởng ban Nhà văn trẻ, Hội Nhà văn Việt Nam nhìn nhận, khó khăn của văn trẻ hiện nay là sự vênh nhau giữa số lượng với chất lượng, giữa đa dạng với độc đáo. Rất nhiều tác giả, tác phẩm xuất hiện rầm rộ, nhưng ít tác giả, tác phẩm đặc sắc. Nhiều cây bút trẻ sáng tác văn học thị trường trở nên rất ăn khách. Thậm chí số lượng phát hành lớn, thu được lợi nhuận mà nhiều nhà văn hàn lâm phải mơ ước. Nhiều cây bút trẻ đang chạy theo xu thế thị trường cho ra đời những tác phẩm nhạt nhẽo kiểu tình tay ba, tay tư, hay những tản văn mô tả các cuộc tình sướt mướt trong đêm mưa gió...
“Trong khi đó thực tế đang đặt ra vô số vấn đề về kinh tế, về đạo đức, về văn hóa, thậm chí là về cả lý tưởng. Hơn bao giờ hết xã hội cần những tác phẩm đề cập một cách ráo riết, kiệt cùng tới số phận con người, cũng như cần những cắt nghĩa, những cảnh báo, cần cả khoảng yên bình, sâu lắng để tâm hồn được tĩnh lại. Vậy mà thật hiếm tác phẩm văn học đủ sức quyến rũ và độ tin cậy” -nhà văn Nguyễn Bình Phương chia sẻ.
Nhà phê bình Văn Giá cho rằng: “Các cây bút trẻ đã có ý thức làm nghề rất tốt, trang bị đầy đủ công cụ, phương tiện, vốn liếng, có đầu tư xa, lộ trình quy hoạch rõ ràng, họ làm giỏi hơn các lớp người viết trước. Nhưng văn học giải trí không thể đại diện cho nền văn học quốc gia được. Văn học có giá trị nghệ thuật mới đủ tư cách để đại diện cho nền văn học quốc gia.
Không phủ nhận đời sống văn học thời gian qua đã sôi động hơn với những tác phẩm ăn khách trên thị trường văn chương, thế nhưng những tác phẩm nổi tiếng, ăn khách đôi khi vẫn chưa có chiều sâu”.
